Wat is stress?

Stress is van oorsprong een vorm van spanning die in het lichaam van mensen optreedt als reactie op externe prikkels.
Als je stress helemaal terugbrengt naar de kern bestaat hij uit de drang tot beschermen en overleven in een steeds wisselende omgeving.

De functie van stress, vroeger en nu

Genetisch gezien lijken we nog steeds heel veel op onze voorouders van zo'n 10.000 jaar geleden, toen we nog leefden als jagers (mannen) en verzamelaars (vrouwen).
Stress bestond toen uit het tegen het lijf lopen van een roofdier of omdat we in een bepaalde periode niet genoeg eten konden vinden.
De variant op het roofdier in onze tijd is dat je bijvoorbeeld een spookrijder tegemoet komt op een snelweg in donker.
Wat gebeurt er dan? De schrik slaat je om het hart, de adem stokt in je keel, je krijgt een knoop in je maag, verhoging hartslag en je bloeddruk stijgt.
Ons lichaam wordt in onmiddellijke staat van paraatheid gebracht, is alert, een betere concentratie en een groter uithoudingsvermogen.
Onze huidige omgeving vraagt ons nog maar weinig beweging en we hebben, in de Westerse samenleving, voedsel in overvloed binnen handbereik.
Er is met name de afgelopen tientallen jaren veel veranderd in een land als Nederland.
De samenleving vraagt tegenwoordig echter nog steeds wel veel van ons, maar met andere activiteiten en inzet.
Stress in allerlei hedendaagse vormen in zowel persoonlijke- als maatschappelijke context heeft velen van ons in zijn greep.
Omdat ons stressysteem ten opzichte van de oermens niet is veranderd en er dus een mismatch is, zullen wij daar met de kennis van nu, zelf anders mee om moeten gaan.

Positieve en negatieve stress

Positieve stress is er als men zich geestelijk en lichamelijk voorbereidt op een wedstrijd, een bijzondere prestatie op het werk etc.
Na enige tijd verdwijnt deze spanning weer en keert het lichaam terug in de toestand van rust.
Stress wordt echter van individu tot individu zeer verschillend ervaren en dus ook wat betreft intensiteit.
Sommige mensen staan bijvoorbeeld open voor uitdagingen en beleven plezier aan de bijbehorende spanning, terwijl andere zulke uitdagingen juist als bedreigend zien.
Als stress niet in het belang van een persoon is en als een nare ervaring wordt gezien, is er sprake van negatieve stress.
Wanneer iemand te lang stress ervaart of als deze te intens is kan dit zeer nadelige gevolgen hebben voor lichaam en geest.
Lichamelijk ontstaan er dan mogelijk jachtige gevoelens, hoofdpijn en spierpijn, slaapproblemen, maagzweren en hart- en vaatziekten.
Geestelijk kan te veel stress verantwoordelijk zijn voor nervositeit, overspannenheid, depressie, burn-out of angststoornissen.
Zolang spanning en ontspanning met elkaar in balans zijn en elkaar regelmatig afwisselen, is er niets aan de hand.
Een bepaalde mate van gezonde (positieve) spanning heb je ook nodig om prestaties neer te zetten.
Als de spanning echter niet wordt opgevolgd door perioden van ontspanning, rust en emotionele ontlading, blijft de boog gespannen.
De spanning blijft dan te lang op een hoog niveau, waardoor de volgende spanningssituatie tot een hogere spanning leidt.
De spanningsvolle situaties zullen elkaar dan ook steeds sneller opvolgen; je kunt minder hebben.
Het is erg belangrijk te weten dat je er met een gezonde levensstijl voor kan zorgen dat je stresssyteem niet wordt overbelast.

Ontspanning is daarbij uitermate belangrijk!.